Nam Định được mệnh danh là xứ sở của những nhà thờ đẹp nhất Việt Nam và là tỉnh có nhiều nhà thờ nhất Việt Nam. Những công trình công giáo ở Nam Định thì mang đậm nét kiến trúc của Gothic Tây Ban Nha và Pháp. Phải kể đến ở đây là Nhà thờ Phú Nhai tọa lạc tại làng Phú Nhai, xã Xuân Phương, huyện Xuân Trường. Nhà thờ được biết đến là nhà thờ lớn nhất Đông Nam Á, là biểu tượng văn hóa nổi tiếng của xứ đạo Nam Định.
Theo thống kê chưa hầu hết của Giáo hội Công giáo Việt Nam, ngày nay trên cả nước với khoảng hơn 5.400 Nhà thờ và chỉ với 4 nhà thờ được gọi là Vương cung Thánh đường. Trong đó, Vương cung Thánh đường Đức Mẹ Vô nhiễm Nguyên tội – Nhà thờ Phú Nhai, xã Xuân Phương, huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định được biết đến là 1 trong những nhà thờ lớn nhất Đông Nam Á có kiến trúc Gothic nước Pháp. Đây cũng được xem là nơi tuyên giáo trước tiên ở miền Bắc Việt Nam.
Tên gọi Vương cung Thánh đường là 1 danh hiệu tôn vinh đặc biệt mà Giáo hoàng dành cho 1 số nhà thờ hoặc thánh địa xét theo tính phương pháp cổ kính, tầm quan yếu lịch sử và ý nghĩa linh tính đối với Giáo hội Công giáo Roma.
4 lần xây dựng, một lần trùng tu, tôn tạo
Trải qua nhiều thăng trầm, biến cố lịch sử Nhà thờ Phú Nhai mới có được dung mạo như ngày nay. Lần đầu xây dựng vào năm 1866, Nhà thờ Phú Nhai được xây dựng bằng gỗ, lợp bồi. Tới năm 1881, Giám mục Emmanuel Riano Hòa cùng có linh mục Barquerô Ninh xây nhà thờ vật dụng hai theo kiến trúc Á Đông.
Năm 1916, Giám mục Phero Munagori Trung và linh mục Moreno xây nhà thờ trang bị ba theo kiến trúc châu Âu và khánh thành năm 1922 nhưng bị cơn bão lớn tàn phá nặng nề vào năm 1929. Sau đó, nhà thờ tiếp tục được xây dựng lại và hoàn tất năm 1933.
Thời điểm đó, Nhà thờ Phú Nhai đã được xem là nhà thờ to nhất Đông Dương. Sau thời kì chiến tranh bị hư hại, nhà thờ được trùng tu, sang sửa bởi Giám mục Đa Minh Nguyễn Chu Trinh, từ tháng 3/2003 đến tháng 9/2004 thì hoàn tất và sở hữu diện mạo như hiện nay.
Với lịch sử lâu đời và lối kiến trúc cổ kính, năm 2008 tòa thánh Vatican ký nhan sắc lệnh phong Nhà thờ Phú Nhai lên tiểu Vương cung Thánh đường. Toàn thế giới hiện với 4 đại Vương cung Thánh đường (đều ở Italy) và 1.575 tiểu Vương cung Thánh đường.
Mang đậm kiến trúc Gothic
Nhà thờ Phú Nhai được xây dựng lại trên một khu đất rộng 2.160 m2. Ban đầu, nhà thờ xây dựng theo phong phương pháp kiến trúc Gothic đậm dấu ấn Tây Ban Nha. Sau này, lúc xây dựng lại sở hữu đậm phong bí quyết kiến trúc Gothic Pháp. Nhìn từ xa sẽ thấy rẻ thoáng các gian mái chính và mái nhỏ tạo nên sự uy nghi, cổ kính cho nhà thờ.
Với chiều dài 80 m, rộng 27 m, cao 30 m, Nhà thờ Phú Nhai được mệnh danh là Thánh đường to nhất Đông Nam Á. Kiến trúc Gothic biểu hiện rõ nét duyệt y những bức tượng được đắp nổi trên cửa, bên hông nhà thờ cùng với các hàng chữ nho trang hoàng đã tạo cần một nét riêng biệt. Điều đặc trưng là Nhà thờ Phú Nhai sở hữu hai tháp chuông cao đến 44 m sở hữu 4 quả chuông được chuyển từ Pháp sang với trọng lượng tuần tự là: 2 tấn – 1,2 tấn – 0,6 tấn và 0,1 tấn.
Phía sau hai cánh cửa chính bằng gỗ oai nghi là thánh đường sở hữu những mái vòm cao vút mang vẻ đẹp lộng lẫy, hoành tráng. Cũng như các nhà thờ đạo thiên chúa khác, Nhà thờ Phú Nhai có dạng dọc, ban thờ ở cuối cùng.
Vương cung Thánh đường Phú Nhai là nơi công ty các ngày lễ đạo gia tô to trong năm như ngày 7/12 (cung hiến Nhà thờ Phú Nhai), ngày 8/12 (lễ Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội của giáo xứ Phú Nhai), lễ Noel 24/12.
Chỉ cần đứng trên ngọn tháp sẽ chiêm ngưỡng được toàn cảnh huyện Xuân Trường, thức giấc Nam Định. Chính bởi vậy vào những dịp lễ to như Noel lượng du khách đổ về nhà thờ Phú Nhai siêu đông đúc.
Nhà thờ Phú Nhai ko chỉ là 1 công trình tín ngưỡng, điểm tham quan du lịch của du khách thập phương mà còn là công trình nghiên cứu của những kiến trúc sư và những nhà nghiên cứu văn hóa bởi lối kiến trúc độc đáo, kì vỹ.
nguồn https://vietbao.vn/an-tuong-kien-truc-doc-dao-cua-vuong-cung-thanh-duong-lon-nhat-dong-nam-a-318804.html