Mái chùa Phương Quả cổ kính hay còn gọi là Chùa Gạo, thuộc Làng Gạo xưa, nay là thôn Phương Quả Nam, xã Quỳnh Nguyên, huyện Quỳnh Phụ (tỉnh Thái Bình). Đó là cơ sở hoạt động của cơ quan tỉnh Đảng bộ Thái Bình năm 1945.
Giữa an toàn khu Phương Quả, giữa những nhân chứng sống, căn hầm bí mật tại Chùa Phương Quả hay còn gọi là chùa Gạo là những chứng tích một thời oanh liệt tự hào của người dân Phương Quả, xã Quỳnh Nguyên, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình.
Chùa Phương Quả thuộc xã Quỳnh Nguyên, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình.
Năm 1944 tổ chức thanh niên phản đế xã Quỳnh Nguyên được thành lập có nhiệm vụ trừ gian diệt ác, bảo vệ cơ sở cách mạng ở địa phương.
Là một xã hẻo lánh của huyện Quỳnh Côi, xã Quỳnh Nguyên được lựa chọn làm an toàn khu của Tỉnh ủy Thái Bình.
Tháng 6/1945, Tỉnh ủy Thái Bình chuyển về làng Phương Quả lấy chùa Phương Quả là trụ sở làm việc của Tỉnh ủy.
Dưới sự lãnh đạo của Trung ương Đảng, trực tiếp là Ban Tỉnh ủy lâm thời, phong trào kháng Nhật cứu nước diễn ra sôi nổi trong toàn tỉnh Thái Bình.
Trong những tháng ngày kháng chiến, ngôi chùa Phương Quả được lựa chọn là an toàn khu, để chuẩn bị cho tổng khởi nghĩa. Những ngày tiền khởi nghĩa, nơi đây từng nuôi giấu, che chở cho nhiều cán bộ Việt Minh cốt cán của Thái Bình như các đồng chí: Ngô Duy Đông, Nguyễn Đức Tâm…để phát triển phong trào cách mạng.
Ông Phạm Văn Điền, thôn Phương Quả Nam, xã Quỳnh Nguyên, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình: “Theo các cụ kể lại thì tầm rằm tháng 8 năm 1945 năm đó, cứ thấy nhiều sư về chùa lắm. Sau đó mới biết là cuộc họp của Tỉnh ủy Thái Bình ở đây”.
Đường hầm bí mật và cửa hầm cách mạng tại chùa Phương Quả
Nằm trong an toàn khu cách mạng khi đó, chùa Phương Quả là nơi hiếm hoi còn ghi lại dấu tích của những ngày lịch sử 77 năm trước.
Đó là đường hầm cách mạng khi xưa. Đường hầm bí mật được đào ngay dưới chân chính điện, cửa tròn và chỉ đủ cho một người chui xuống. Đây chính là nơi trú ẩn, lưu giữ tài liệu bí mật và nơi diễn ra những cuộc họp của Tỉnh ủy Thái Bình khi đó.
Ông Nguyễn Văn Sửu, Công chức văn hóa xã Quỳnh Nguyên, huyện Quỳnh Phụ (tỉnh Thái Bình): “Tháng 3 năm 1945, đồng chí Ngô Duy Đông, lúc đó là thường vụ Tỉnh ủy Thái Bình đã về đây xây dựng căn cứ cách mạng. Và 1 sự kiện đặc biệt nữa là tháng 7 năm 1945 Tỉnh ủy Thái Bình họp tại đây, trong đó đón 1 số đồng chí Xứ ủy Bắc Kỳ chuẩn bị cho cuộc Tổng khởi nghĩa cách mạng tháng 8”.
Chùa Phương Quả là nơi ghi dấu nhiều dấu tích cách mạng thời tiền khởi nghĩa.
Đến giai đoạn 1947 – 1950, chùa Phương Quả vẫn được lựa chọn làm nơi sản xuất vũ khí trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.
Năm 1951 xã Quỳnh Nguyên còn là cơ sở hoạt động của Quân khu tả ngạn do đồng chí Đỗ Mười làm Bí thư khu ủy kiêm Chủ tịch Ủy ban kháng chiến hành chính và Chính ủy Bộ tư lệnh tả ngạn sông Hồng. Năm 1995 chùa Phương Quả được UBND tỉnh Thái Bình xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh.
Ông Đoàn Văn Ái, Chủ tịch UBMTTQ xã Quỳnh Nguyên, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái Bình: “Chúng tôi xác định, vấn đề tâm linh đời sống tôn giáo là vấn đề cơ bản trong cộng đồng dân cư. Cho nên hàng năm, MTTQ cùng nhà chùa quản lý nhà nước về tôn giáo, tài sản tôn giáo.
Hướng dẫn bà con, tín đồ phật tử hoạt động theo nghi thức, sống đến hướng thiện, răn dạy cùng Đảng, Nhà nước gìn giữ xây dựng xã Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ chống Pháp. Đặc biệt là trong xây dựng nông thôn mới nâng cao”
Trong suốt chặng đường đấu tranh giải phóng dân tộc, xã Quỳnh Nguyên như một “địa chỉ đỏ” của tinh thần và ý chí cách mạng. Năm 2010, xã Quỳnh Nguyên vinh dự đón nhận danh hiệu đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ kháng chiến chống Pháp.
Phát huy truyền thống của địa phương anh hùng, Quỳnh Nguyên luôn là điểm sáng về phong trào phát triển kinh tế xã hội và sớm trở thành xã nông thôn mới. Đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày một nâng cao. Xã Quỳnh Nguyên đã và đang tiếp tục phấn đấy trở thành xã nông thôn mới nâng cao.
Nguồn: https://danviet.vn/duong-ham-bi-mat-chua-gao-nam-1945-cu-thay-nhieu-su-ve-thi-ra-tinh-uy-thai-binh-dang-hop-20221215222939098.htm